Saturday, March 30, 2013

စီးပြားေရးသမားမ်ား အကြက္ေတြ႕သည့္ သၾကၤန္ကာလ

ဘာလိုလိုနဲ႔ ႏွစ္ကူးသၾကၤန္ အခါသမယသို႔ မၾကာခင္အတြင္း ခ်ည္းနင္း၀င္ေရာက္လို႔ လာေနပါၿပီ။ သၾကၤန္ ဆိုတာ ျမန္မာေတြရဲ႕ ႏွစ္တစ္ႏွစ္အစ ကူးေျပာင္းသည့္ အခ်ိန္ျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ စီးပြားေရးသမားမ်ား အတြက္လည္း ေစ်းကြက္ျမွင့္တင္ေရးထက္ ေငြေၾကးျမွင့္တင္ေရးကို အေလးေပးတဲ့အခ်ိန္အခါဆိုရင္လည္း မမွားပါဘူး။ အဓိက ဘယ္လိုလုပ္ငန္းရွင္ေတြအတြက္ သေဘာေခြ႕သလဲဆိုရင္ျဖင့္ ခရီးသြားလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ေသာ စီးပြားေရးသမားမ်ားအတြက္ စားသံုးသူေတြကို အေလးမထား ကိုယ့္ရဲ႕၀န္ေဆာင္မႈကို ျမွင့္တင္ဖို႔ မစဥ္းစားပဲ ေငြေၾကးတစ္ခုသာ ျမွင့္တင္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနၾကျခင္းသာလွ်င္ ျဖစ္ေနပါတယ္။


စားသံုးသူဆိုတာဟာ ထုတ္လုပ္မႈ ျပဳဖို႔ သို႔မဟုတ္ ျပန္လည္ေရာင္းခ်ဖို႔ မဟုတ္ဘဲ မိမိရဲ႕ကိုယ္ပိုင္သံုးစဲြမႈ အတြက္ ကုန္ပစၥည္းနဲ႔ ၀န္ေဆာင္မႈေတြကို ၀ယ္ယူသူပဲျဖစ္တယ္လို႔ ေဘာဂေဗဒ သီအိုရီက ဖြင့္ဆိုထားပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ စားသံုးသူအုပ္စုထဲကို ထည့္သြင္းႏုိင္စရာ ရွိတာကေတာ့ ၀န္ေဆာင္မႈတစ္ခုခုကို အဖိုးအခေပးၿပီး ငွားရမ္းသံုးစဲြသူေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ ခရီးသြားယာဥ္ တစ္ခုခုကို စင္းလံုးငွား၍ျဖစ္ေစ၊ မိမိတစ္ကိုယ္စာ လက္မွတ္၀ယ္ၿပီး စီးနင္းျခင္းျဖင့္ ျဖစ္ေစ ၀န္ေဆာင္မႈရယူသူေတြကိုလည္း စားသံုးသူအျဖစ္ သတ္မွတ္သင့္ ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းအရာေလးေတြ နိဒါန္းပ်ဳိးရတာကေတာ့ ကၽြန္မတို႔ႏုိင္ငံရဲ႕ စားသံုးသူေတြရဲ႕ အေျခအေနကို ေလ့လာဆန္းစစ္ေစခ်င္တဲ့အတြက္ပါ။ တကယ္ေတာ့ ျပည္သူေတြဆိုတာ စားသံုးသူေတြပါပဲ။ လူတစ္ေယာက္ဟာ ကိုယ္တိုင္ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေနခ်ိန္မွာ ထုတ္လုပ္သူ၊ ေရာင္းခ်သူေနရာမွာ ရွိေနေပမယ့္ သူလိုအပ္တာေတြ ၀ယ္ယူသံုးစဲြရခ်ိန္မွာေတာ့ ဒီလိုလူဟာလည္း စားသံုးသူပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ စားသံုးသူေတြရဲ႕ ရပိုင္ခြင့္ အခြင့္အေရးဆိုတာေတြကလည္း လူအမ်ားစုရဲ႕ အခြင့္အေရး တစ္ရပ္လို႔ ေျပာရမွာပါ။ စားသံုးသူဘက္က မၾကည့္ပဲ ေရာင္းခ်သူဘက္က ၾကည့္မည္ဆိုလွ်င္ အျမတ္အစြန္းမ်ားသည္ လုပ္ငန္းတစ္ခုအတြက္ လြန္စြာမွ အေရးပါေၾကာင္းကို ကၽြန္မတို႔ သိရွိနားလည္ထားၾက သကဲ့သို႔ အမွန္တကယ္ပင္ ထိုအရာမ်ားကသာလွ်င္ လုပ္ငန္းလည္ပတ္ေနႏိုင္ရန္ႏွင့္ တာရွည္ခံႏိုင္ေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးသည့္ အေရးႀကီးသည့္ အစိတ္အပိုင္းမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း လြန္စြာမွ အေရးပါတယ္ဆိုတာ သိရွိၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ မည္သည့္စီးပြားေရးလုပ္ငန္း၌ မဆို ေစ်းႏႈန္းတန္ဖိုးသည္ အလြန္အေရးပါတဲ့ အခန္းက႑က ပါ၀င္ၿပီး အက်ဳိးအျမတ္ရေရး၌လည္း အေျခခံက်သည့္ အခ်က္ျဖစ္ပါသည္။ ဒါေပမယ့္ မွန္ကန္ေသာ တရားနည္းလမ္းက် ျဖစ္ဖို႔ေတာ့ လိုမည္ ထင္ပါသည္။ လုပ္ငန္းလုပ္သူတိုင္း ေစ်းကြက္စီးပြားေရးရာ နည္းနာမ်ားအရာ၌ ေရာင္းအားကို ျဖစ္ေပၚေစမည့္ P ေလးလံုးအေၾကာင္းကို သိရွိၿပီး ျဖစ္ေနမွာ အမွန္ပဲ ျဖစ္ပါသည္။ ထုတ္ကုန္ဆိုတာ စားသံုးသူမ်ား လိုအပ္လ်က္ရွိေသာ အရာတစ္စံုတစ္ခုကို ေရာင္းခ်ပါဆိုတာပဲ ျဖစ္သလို ေစ်းႏႈန္းတန္ဖိုးအတြက္ စားသံုးသူမ်ားဘက္မွ လိုလိုလားလား ေပးႏုိင္ေသာ ႏႈန္းထားတစ္ခုျဖင့္ ေရာင္းခ်ပါ သို႔ဆိုလွ်င္ သင္ရဲ႕ အျမတ္အစြန္းေတြ တကယ္ရရွိလာပါမည္။ P ေလးထဲက ဒုတိယ အေၾကာင္း အရာေလးကို ေျပာခ်င္လို႔ပါပဲ။ လူတိုင္း သိၾကတဲ့အတိုင္းပါပဲ။ သၾကၤန္မတိုင္ခင္ ေစ်းႏႈန္း သတ္မွတ္ခ်က္ထက္ ပိုမို ေရာင္းခ်ေသာအရာမ်ားက ဘယ္အရာေတြလည္းဆိုတာ ခရီးသြားသူ၊ နယ္ျပန္သူ၊ နယ္မွျပန္လာသူမ်ား၊ အေရးေပၚ ခရီးသြားသူမ်ား သိရွိၿပီး ျဖစ္မည္ထင္ပါသည္။ သၾကၤန္ကာလ မတိုင္ခင္ ေစ်းႏႈန္းေတြ အဆမတန္ တိုးျမွင့္ေရာင္းခ်သည္မွာ မည္သူကို မည္သို႔ သြားေရာက္ ေျပာၾကား ရမည္ဆိုတဲ့ စည္းကမ္းခ်က္ေလး ေတြကိုလည္း သိခ်င္ေနမိပါသည္။
သၾကၤန္မတိုင္ခင္ ခရီးသြားသူမ်ား မ်ားျပားေနမည္ ယူဆမိသျဖင့္ နယ္သို႔သြားရန္အတြက္ တစ္လ ႀကိဳတင္ ကားလက္မွတ္ျဖတ္သည့္အခါ မၾကံဳဖူး ၀ယ္ဖူးမွသိဆိုသလို ကားလက္မွတ္မ်ား ၂ ဆေလာက္ တက္ေနတာကို ၾကံဳရပါေတာ့သည္။ တစ္လႀကိဳ၀ယ္တာေတာင္ ဒီေလာက္တက္ေနရင္ ခရီးသြားခါနီး၀ယ္ မည္ဆိုလွ်င္ေတာ့ လက္လုပ္လက္စားသမားမ်ားအတြက္ အေတာ္ အခက္အခဲျဖစ္ေနမည္ကို ေတြးၾကည့္မိ ပါသည္။ ခရီးသြားလုပ္ငန္းအတြင္း ေစ်းကြက္ေစ်းႏႈန္းမ်ားကို ယခင္က သတ္မွတ္ေစ်းထက္ ပိုမို ေကာက္ခံ ေရာင္းခ်ေနသည္မွာ အထက္က ေရာင္းခိုင္းလို႔လား၊ ဒါမွမဟုတ္ သၾကၤန္မတိုင္ခင္ ေစ်းတက္ရမယ္လို႔ ကနဦးထဲက ထံုးစံရွိေနလို႔လားဆိုတာကို စဥ္းစားမရျဖစ္ေနမိပါသည္။ ဒီလိုအခ်ိန္မွ အျမတ္အစြန္းမရရင္ ဘယ္လိုအခ်ိန္မွာ ပိုမိုရရွိႏုိင္ပါသလဲဆိုတာ ေရာင္းခ်သူေတြအေနျဖင့္ ေတြးမိေကာင္း ေတြးမိၾကမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ဒီလိုအေနအထားေတာ့ စားသံုးသူဘက္က ၾကည့္လွ်င္ေတာ့ မျဖစ္သင့္ဘူးလို႔ ျမင္မိပါသည္။
ခရီးသြား၀န္ေဆာင္မႈေပးတ့ဲ လုပ္ငန္းေတြမွာ ထိုင္ခံုအျပည့္ လက္မွတ္ေရာင္းၿပီးမွ ၾကားခံုေတြ ထိုးကာ လူပိုတင္တာတို႔၊ စီးနင္းလိုက္ပါသူေတြ အသက္မရွဴ၀ံ့ေလာက္ေအာင္ ေမာ္ေတာ္ကားကို တရၾကမ္းေမာင္းတဲ့ အျဖစ္မ်ဳိးေတြလည္း ရွိပါေသးသည္။ ဒီလိုအခ်ိန္မွ ကိုယ္သြားခ်င္တဲ့ေနရာ သြားၾကရတာဆိုေတာ့လည္း ခရီးသြားမ်ားကေတာ့ ရရင္ ရသလို စီးၾကတာမ်ားပါသည္။ ဒါေၾကာင့္ စားသံုးသူေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးဆိုတာဟာ လူအမ်ားစုရဲ႕ အခြင့္အေရးလို႔ပဲ ေျပာလို႔ရမွာပါ။ ယခု ကၽြန္မတို႔ႏုိင္ငံမွာ စားသံုးသူ အခြင့္အေရးအတြက္ လူသိရွင္ၾကား တိုင္တန္းေဖာက္ထုတ္မႈေတြ တရားစဲြဆိုမႈေတြ မရွိေပမယ့္ စားသံုးသူေတြအေနနဲ႔ အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရမႈေတြကေတာ့ အနည္းနဲ႔ အမ်ားကေတာ့ ရွိေနတာကို ေတြ႕ေနရပါသည္။
တခ်ဳိ႕ပစၥည္းေတြ အတြက္ အာမခံခ်က္လို႔ေခၚတ့ဲ warranty card ေတြရွိေနသလို ပစၥည္းအေတာ္ မ်ားမ်ားအတြက္ေတာ့ ၀ယ္ၿပီး မေကာင္း၊ မသံုးနဲ႔ေပါ့လုိ႔ ေျပာေနသလို အာမခံခ်က္ဆုိတာ ဘယ္နား ေရာက္ေနမွန္း မသိရသလို ဆိုင္ေတြရဲ႕ တစ္ခြန္းဆိုင္လို႔ ခ်ိတ္ဆဲြထားသည္မ်ားအျပင္ ၀ယ္ၿပီးပစၥည္း ျပန္မလဲပါ ဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းေတြေၾကာင့္ စားသံုးသူမ်ားရဲ႕ ၀ယ္ယူေႏွာင့္ေႏွးမႈမ်ားကိုလည္း ျဖစ္ေပၚေစပါသည္။ အာမခံ မရွိေသာ ပစၥည္းမ်ားကို ၀ယ္ယူ သံုးစဲြရျခင္းေၾကာင့္ စားသံုးသူမ်ားရဲ႕ အပိုကုန္က်မႈမ်ားလည္း ဆင့္ကဲ ဆင့္ကဲ ျဖစ္ပြားလ်က္ ရွိေနပါသည္။ ရပ္ကြက္အတြင္းမွ တခ်ဳိ႕ဆိုင္မ်ားသည္လည္း အေၾကြးအမ္းစရာ မရွိသျဖင့္ ေပးလိုက္ေသာ ပိုက္ဆံအလိုက္ ကုန္ပစၥည္းမ်ားကို ၀ယ္ယူေနျခင္းကိုလည္း ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် ေတြ႕ၾကံဳေနရျခင္း လည္း ျဖစ္ပါသည္။ အမ္းစရာမရွိဟု ဆိုကာ ေကာ္ဖီမစ္အမ္းလိုက္၊ တခ်ဳိ႕ေနရာလိုက္ဆိုင္မ်ားတြင္ ေစ်းႏႈန္းခ်ဳိသာေသာ တစ္သ်ဴးမ်ားကို အေၾကြ အမ္းစရာမရွိဟုဆိုကာ စားသံုးသူမ်ားကို ျပန္လည္ေပးေန သည္ကိုလည္း ျမင္ေတြ႕ေနရပါသည္။ စားသံုးသူမ်ားဘက္မွလည္း အေၾကြးမရွိလွ်င္ ယခုလိုမ်ဳိး တစ္သ်ဴးမ်ား၊ သၾကားလံုးမ်ား ျပန္လည္ေပးမည္ဆိုလွ်င္ေကာ ေရာင္းခ်သူမ်ားဘက္မွ မည္သို႔ မည္ပံု တုံ႕ျပန္မည္နည္း။ လုပ္ငန္းအားလုံးတြင္ စားသံုးသူမ်ား အလိုရွိေသာ ကုန္ပစၥည္းမ်ားကို လိုခ်င္ေသာ အခ်ိန္၊ လိုခ်င္ေသာ ေစ်းႏႈန္းအတိုင္း အေျခအေန အရည္အေသြးမ်ား ရရွိႏုိင္ရန္မွာ ေကာင္းမြန္ေသာ ေရာင္းခ်သူမ်ားအေပၚတြင္ အျပည့္အ၀ မွီခိုေနသည္ဆိုတာ စားသံုးသူမ်ားဘက္မွ အျပဳသေဘာျဖင့္ ေရးသားတင္ျပလိုက္ရျခင္းပင္ ျဖစ္ပါေတာ့သည္။

မေနာျဖဴေလး
၁၇.၃.၂၀၁၃

No comments:

Post a Comment